زمان تعویض لنت ترمز و نکات مهم آن

تمامی وسایل نقلیه به صورت طبیعی دارای سیستم ترمز هستند. لنت ترمز از اجزای مهم و حساسی است که در لیست استاندارد قطعات فوق ایمنی، در گرید A قرار دارد. کیفیت بالا و کارایی مناسب لنت ترمز اثر مستقیمی بر رانندگی ایمن و حفظ سلامت سرنشینان دارد. 

به هنگام رانندگی، استفاده از پدال ترمز سبب کاهش سرعت یا مانع حرکت خودرو می شود. لنت ترمز با ایجاد اصطکاک به مقدار لازم، نیروی جنبشی ایجاد شده از سمت چرخ های متحرک را به انرژی حرارتی تبدیل می کند و با ایجاد و پخش انرژی حرارتی، خودرو متوقف می شود. این که حواستان به زمان تعویض لنت ترمز باشد موضوع مهمی است زیرا می تواند به سلامت خودرویتان کمک کند. 

تاریخچه لنت ترمز 

تصور کنید تا سال 1890 میلادی خوروها برای گرفتن ترمز از بلوکی چوبی استفاده می کردند و در واقع اهرم چوبی سبب ایجاد اصطکاک و کاهش سرعت و توقف خودرو می شد. با پیچیده تر شدن سیستم چرخ و خودرو و حرکت در سرعت بیشتر، ترمزها شکل دیگری پیدا کردند.

در سال 1898 میلادی المر آمبروس اسپری، راه حل مناسبی برای ترمز گرفتن طراحی کرد که بسیار شبیه به مکانیسم ترمزهای دوچرخه بود. خودروهایی که دارای لنت ترمز و ترمزهای دیسکی بودند و با فشرده شدن به دیسک سبب توقف خودرو می شدند. اما در نهایت در سال 1902 لنت ترمز توسط فریدیک لنکستر اختراع شد. در این مدت لنت ترمز نه از لحاظ ظاهری و نه از لحاظ مواد اولیه هیچ تغییری نداشته است.

تا زمانی که از آزبست به عنوان یک ماده سرطان زا نام برده شد، برای حدود یک قرن از آن برای تولید لنت ترمز استفاده می شد. امروزه استفاده از آزبست ممنوع شده است و در تولید لنت از ترکیبات دیگری استفاده می شود. 

لنت ترمز چگونه عمل می کند؟

لنت ترمز از دو بخش تشکیل شده است:  بخش اول کفشک یا سطح محکم است که در واقع محل قرار گیری لنت است و می تواند اشکال گوناگونی داشته باشد. بخش دوم،  لقمه لنت است که وظیفه اصلی آن ایجاد نیروی اصطکاک می باشد. لقمه لنت به پنج مدل تقسیم بندی می شود؛ لنت ارگانیک یا بدون آزبست، لنت کم فلز، لنت نیمه فلزی، لنت سرامیکی و لنت زینتری که در ادامه بیشتر با هر کدام آشنا خواهیم شد.

بیش از هر قطعه ی دیگری در خودرو، لنت ترمز در معرض اصطکاک و گرما است. اصطکاک ایجاد شده از سمت لنت ترمز با کاسه یا دیسک ترمز به میزانی است که می تواند در چند ثانیه باعث توقف خودرو شود. لازم است لنت ترمز ، ماندگاری  و ضریب اصطکاکی بالایی داشته باشد و خاصیت خود را در صورت تغییر درجه حرارت از دست ندهد.

استحکام لنت ترمز در برابر ساییدگی نیز برای خراش برنداشتن کاسه ترمز باید مورد توجه قرار بگیرد. با تمام شدن لنت ترمز به مرور استفاده از خودرو، نیروی اصطکاکی سبب ساییدگی و  تخریب خودرو  می شود و خطرات جانی و مالی  زیادی برای سرنشینان آن ایجاد می  کند.

زمان تعویض لنت ترمز باید سریعا این کار را انجام دهید تا بخش های مختلف خودرو درگیر نشود.

 

انواع ترمزها در وسایل نقلیه

 

ترمزهای کاسه ای و ترمزهای دیسکی دو مدل اصلی ترمز کاربردی در وسایل نقلیه هستند. عملکرد ترمزهای کاسه ای بسیار شبیه به ترمزهای دیسکی است با این تفاوت که
کفشک ها در این مدل از وسط به سمت خارج حرکت دارند تا تماس با کاسه برقرار شود. 

ترمزهای دیسکی گرما را تا حدودی بهتر نسبت به ترمز کاسه ای از خود عبور می دهد، همچنین این ترمزها در فضاهایی که خیس و یا داغ است نسبت به ترمزهای کاسه ای کارایی بیشتری دارند.

ساختار ترمزهای کاسه ای

 

ترمزهای کاسه ای از ترمزهای دیسکی قدیمی تر هستند و بیشتر قطعات آن دورن کاسه قرار گرفته است. با فشار آوردن به پدال ترمز دو عدد لنت درون کاسه، به کمک نیروی هیدرولیکی ایجاد شده به دیواره های داخلی می چسبند و نیروی اصطکاک ایجاد می شود. در نهایت انرژی حرارتی حاصل از اصطکاک منجر به ترمزگیری می شود.

ساختار ترمزهای دیسکی

ترمزهای دیسکی شامل قطعاتی چون روتر، لنت و کلیپر می شوند. با فشار آوردن به روی پدال، روغن وارد کلیپر می شود و  پیستون فلزی داخل آن را به حرکت در می آورد. از همین طریق انرژی جنبشی چرخ ها گرفته شده و توقف در خودرو ایجاد می شود.

هنگام ترمز گرفتن، فشار کمتری به محور عقبی خودرو وارد می شود، به همین خاطر است که عموما از ترمزهای کاسه ای که به نسبت ارزان تر از ترمزهای دیسکی هستند برای محور عقب استفاده می شود. در وسایل نقلیه پیشرفته تر و ماشین آلات سنگین با توجه به توانایی برتری که در ترمزگیری دارند، ترمزهای دیسکی هم در جلو و هم در عقب بکار گرفته شده است.

چه عواملی بر عمر لنت ترمز تاثیرگذار است؟

آگاهی داشتن از عواملی که بر طول عمر لنت ترمز تاثیر می گذارد، به ما کمک می کند تا در زمان مناسب و برای پیشگیری از وقوع هرگونه حادثه ای لنت ترمز را تعویض نماییم. طول عمر لنت ترمز به عنوان یک قطعه مصرفی با توجه به میزان کارکرد خودرو ارزیابی می شود.

 احتمالا اگر بیشتر در بزرگراه ها و یا در آزادراه ها تردد داشته باشید، متوجه می شوید که عمر لنت ترمز شما کوتاه تر از دیگر مواقع می شود.از سوی دیگر،هنگام تردد داخل شهر و بخصوص در ترافیک و هنگام هر توقف و حرکت مجدد، فشار وارد شده به لنت ترمز بیشتر خواهد بود. مورد دیگر وزن بیشتر خودرو است، برای توقف خودرو با تعداد سرنشینان بیشتر، فشار بیشتری نیز به لنت ترمز وارد می شود و در نتیجه باید در مدت زمان کوتاه تری لنت ترمز خودرو تعویض گردد.

زمان تعویض لنت ترمز می تواند به نحوه استفاده شما از ماشین و ترمز هم بستگی داشته باشد.

زمان تعویض لنت ترمز را چگونه بفهمیم؟

برخی نشانه ها که از طریق صدا یا حس متوجه آن ها می شویم ما را جهت مراقبت از خودروی خود و ایمن بودن آن راهنمایی می کند.

• کشیده شدن فرمان به یک سمت به هنگام ترمز (این کشیده شدن می تواند به علت احتمالی خرابی کالیبرها هم باشد)
• بلند شدن صدای سوت یا خرخر از لنت بخصوص در سرعت های بیشتر
• لرزیدن پدال ترمز در زیر پا
• پایین آمدن میزان روغن موتور در جای خالی لنت
• روشن شدن چراغ هشدار لنت ترمز در خودروهای مجهز
• چرب شدن سطح لنت به دلیل مشکلات فنی
• صاف و صیقلی شدن سطح لنت به علت کم کیفیت بودن آن
• چسبیدن لنت به دیسک هنگام ترمز کردن به علت طراحی نامناسب

علت سوت کشیدن لنت ترمز می تواند به دلایل مختلفی بستگی داشته باشد که باید به تک تک آن ها توجه نمود.

لنت ترمز در پنج نوع مختلف 

می توانیم لنت ترمز مورد استفاده در وسایل نقلیه مختلف را به پنج دسته تقسیم نماییم. علاوه بر تفاوت در مواد اولیه بکار گرفته شده برای هر یک از این پنج دسته ، زمان تعویض لنت ترمز متفاوت نیز از ویژگی های اساسی این دسته بندی می باشد.

1. لنت ترمز ارگانیک: لنت های ارگانیک در دسته ی اول شناخته شده از لنت ها قرار می گیرند و هیچ گونه فلزی در آن ها به کار برده نشده است و در واقع  برای تولید آن از رزین، فیبر و دیگر مواد پرکننده استفاده می شود. این دسته از ارزان قیمت ترین انواع  لنت هستند، خاک بیشتری نسبت به دسته های دیگر تولید می کنند و از عمر کمتری نیز برخوردار هستند.
2.   لنت ترمز کم فلز: در دسته ی دوم انواع لنت هایی قرار می گیرند که در تولید آن هااز 10 تا 30 درصد فلز استفاده شده است. نام لنت ترمز کم فلز نیز به همین دلیل به این دسته از لنت ها اختصاص داده شده است. با وجود عمر بیشتر لنت های ارگانیک باید گفت که هنگام کار کردن صدای بیشتری نیز نسبت به دسته اول تولید می کنند.
3.   لنت ترمز نیمه فلزی:  میزان فلز بکار گرفته شده در این دسته حدود 30 تا 65 درصد است، قدرت انتقال گرما و دوام بالایی داشته و می تواند برای بسیاری از خودروها  مناسب باشد. با این حال صدای بیشتری تولید می کند و در دماهای کم و شروع استفاده ، کارایی کمتری دارد.
4.  لنت ترمز سرامیکی: در این دسته از لنت ها میزان فلز بسیار کمتری بکار گرفته شده و عمدتا از سرامیک تشکیل شده است. این دسته از لنت ها صدای کمتر، خاک کمتر و مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد و از نظر طول عمر و کیفیت از سایر دسته ها بهتر است. البته لازم به ذکر است که به همان نسبت لنت های سرامیکی قیمت بالاتری نسبت به سایر دسته ها نیز دارد.
5. لنت ترمز زینتری: این دسته از لنت ها مناسب خودروهای مسابقه ای یا آفرودی است و در خودروهای معمولی کاربردی ندارد چرا که  خوردگی بالا و عمر کوتاهی دارند و بکارگیری این ترمزها در خودروی معمولی قدرت ترمزگیری را کاهش می دهد.

با توجه به مدل رانندگی هر فرد و میزان کارکرد ترمز می توان تصمیم مناسبی برای زمان تعویض لنت  ترمز خودرو گرفت. به یاد داشته باشید به هنگام بررسی حتما لنت های دو طرف دیسک را چک کرده و آن ها را به صورت جفتی تعویض کنید.

شاید بهترین راهنمایی را از شرکت سازنده خوروی خود برای زمان مناسب معاینه ترمز آن دریافت کنید. به طور کلی هر هشت هزار کیلومتر یک بار و یاهر پنج ماه یک بار بهتراست ترمزها و همچنین لنت های ترمز بررسی شوند. در صورت حس کردن صدای عجیب، روشن شدن علامت هشدار ترمز و یا لرزیدن فرمان حتما در اسرع وقت به تعمیرگاه مراجعه نمایید. علت سوت کشیدن لنت ترمز هم موضوعی است که حتما باید دلیل آن مشخص شود.